4562 sayılı Kanuna 12.04.2011 tarihinde eklenen geçici 9'uncu madde hükmü ile OSB mevzuatına giren ve yaklaşık altı yıl süreyle uygulanan "tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi" uygulaması, 4562 sayılı Kanuna 18.06.2017 tarihli ve 7033 sayılı Kanunla eklenen ek 3'üncü maddeyle kalıcı hale getirilmiştir.

4562 sayılı Kanunun ek 3'üncü maddesiyle, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen il ve ilçelerdeki OSB’lerde yer alan parsellerin tamamen veya kısmen bedelsiz tahsis edilebileceği kabul edilmiş; uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, 09.02.2018 tarihli ve 30327 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle yürürlüğe giren Organize Sanayi Bölgelerinde Yer Alan Parsellerin Tamamen veya Kısmen Bedelsiz Tahsisine Dair Yönetmelikte düzenlenmiş; söz konusu uygulamanın kapsamını ve süresini belirleyen 14.05.2018 tarihli ve 2018/11773 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve eki ise, 05.06.2018 tarihli ve 30442 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Uygulamanın ne şekilde yapılacağını başlıklar altında incelemek gerekirse;

1- Uygulamanın kapsamı ve süresi

Tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi uygulamasına ilişkin kanuni düzenleme kalıcı hale getirilmiş olmakla birlikte; uygulamanın kapsamını ve süresini belirleme yetkisi, Bakanlar Kuruluna verilmiştir.

Tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi uygulanacak OSB'lerin ve indirim oranlarının belirlenmesine ilişkin 14.05.2018 tarihli ve 2018/11773 sayılı Bakanlar Kurulu Kararını incelendiğinde;

• OSB'lerin bulunduğu ilçelerin gelişmişlik düzeyine göre kademelendirildiği,

• Bu kademelendirmelerdeki ilçelerin listeler halinde belirlendiği,

• Bu kademelendirmelere giren ve listelerde yer alan ilçelerdeki OSB'lerde yapılacak parsel tahsislerinde uygulanacak indirim oranlarının belirlendiği,

bu Bakanlar Kurulu Kararı ile tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi uygulaması kapsamının, geçmişteki uygulamalarına göre çok daha geniş olduğu görülmektedir.

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı, üç yıl süreyle uygulanmak üzere yayımı tarihinde (05.06.2018) yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla, 05.06.2018 - 05.06.2021 tarihleri arasında yapılacak parsel tahsisleri için uygulanacaktır. Bununla birlikte; Bakanlığa kredi borcu devam eden OSB’lerde, 4562 sayılı Kanunun ek 3'üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 01.07.2017 tarihinden önce tahsis yapılan katılımcıların OSB’ye müracaat etmeleri ve müteşebbis heyet veya genel kurul kararı ile taleplerinin uygun bulunması halinde, mevzuatta belirtilen asgari istihdam sayısını sağlamaları şartıyla tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisinden yararlandırılabilecekleri kabul edilmiştir.

2- Tahsis koşulları

OSB müteşebbis heyeti veya genel kurulu tarafından karar alınması koşuluyla, mevzuatın belirlediği asgari istihdamı öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere, tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi yapılabilmektedir.

Yatırımcının müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde OSB müteşebbis heyeti veya genel kurulunun belirleyeceği prensipler çerçevesinde yönetim kurulunca parsel tahsislerine ilişkin karar alınır ve yatırımcılara bildirimde bulunulur.

3- Yatırım/istihdam koşulları

Tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi için başvuran gerçek veya tüzel kişilerin;

• 5.000 m2’ye kadar olan parseller için en az 10,

• 5.000 m2’den büyük olup 10.000 m2’ye kadar olan parseller için en az 20,

• 10.000 m2’den büyük olup 20.000 m2’ye kadar olan parseller için en az 30 ve

• 20.000 m2’den büyük parseller için ise en az 50

kişilik istihdam taahhüt etmesi gerekmektedir.

Tarıma Dayalı İhtisas OSB’lerde en az on kişilik istihdam şartı aranmaz.

4- Tahsis edilen parselin mahsup işlemlerine esas değerinin tespiti

Tamamen veya kısmen bedelsiz tahsis edilecek parsellerin bedeli, Bakanlıkça her OSB için tespit edilecek yılı metrekare fiyatı üzerinden hesaplanır.

5- İndirilen bedelin OSB tarafından Bakanlıktan tahsili

Tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisi uygulamasında; Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranlarda uygulanan indirimler, katılımcının ödemesi gereken tahsis bedelinden düşülmektedir.

Tahsis bedelinden indirilen söz konusu meblağ, OSB'ye Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ödenmektedir. Şöyle ki, tamamen veya kısmen bedelsiz parsel tahsisinin;

• Bakanlık kredisi kullanan OSB'ler tarafından yapılması halinde, indirim oranına denk gelen bedel, Bakanlık kredisi geri ödemelerinden mahsup edilir,

• Bakanlık kredisi kullanmamış ya da kredi borcunu ödemiş OSB'ler tarafından yapılması halinde ise, indirim oranına denk gelen bedel, Bakanlık tarafından OSB'ye ödenir.

6- Yatırımcının yükümlülüklerini yerine getirmemesi hali

Yatırımcının mevzuat kapsamında belirlenen şartlara uymadığının veya mücbir sebepler hariç öngörülen sürede yatırımın tamamlanmadığının tespiti hâlinde, herhangi bir yargı kararı aranmaksızın parsel tahsisi iptal edilir.

Bu durumda taşınmazın üzerindeki tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda tazminat veya bedel ödenmeksizin OSB tüzel kişiliğine intikal eder, bundan dolayı adına tahsis yapılan kişiler veya üçüncü kişilerce herhangi bir hak ve talepte bulunulamaz.

Ancak öngörülen sürede yatırımın en az %50’sinin gerçekleştirilmesi hâlinde yatırımın bedeli, yeni yatırımcı tarafından önceki yatırımcıya ödenir. Bu ödeme, OSB tüzel kişiliğince sağlanır.